Nizamettin Ariç; Kürt müziğine önemli katkıları bulunmuş bir sanatçıdır. Özellikle “ilk”leriyle adından söz ettiren Ariç; Kurdish Ballads albümüyle de, Kürt müziğine, yeni bir bakış açısı getirmiş, özünde var olan o “değişimci-yenilikçi” tarzını tekrar ortaya koymuştur. Ariç Kürt müziğinde dönüşümün adresi olmuştur.
[accordion]
[item title=" Yazıyı okurken aşağıdanda seçtiğim şarkıları dinleyebilirsiniz."]
[/item]
[/accordion]
Nizamettin Ariç, 1956 yılında, Ağrı'da bir Kürt ailesinin dördüncü çocuğu olarak dünyaya gelir. Ekonomik nedenlerden dolayı, 1971 yılında ailesiyle beraber Ankara'ya göç etmek zorunda kalır. Lise öğreniminin yanı sıra, Ankara'da Halkevleri genel merkezinin halk muziği korosunda solistlik yapar ve 1976 yılında ilk kez Ankara Radyosu’ nda türkü söyler. Ardından TRT de sık sık programlar yapan Ariç başta Taksim ve Caddebostan Maksim gazinoları olmak üzere birçok gazinoda sahneye çıkar. 1979 yılında Ağrı’da verdiği bir konserde söylediği Kürtçe bir aşk ezgisinden dolayı tutuklanır. Kısa bir süre tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakılsa da yargılanması devam eder. 1981'de bir süre Suriye'de (Şam ) kaldıktan sonra, Almanya'ya geçer ve 1984'de (o zamanki Batı) Berlin'de politik mülteci sıfatı ile iltica eder. Hayrettin Akdemir ve Prof. Salonek'den Klasik Bati müziği ve kompozisyon dersleri alır."Feqiyê Teyra" ( Feqiyê Teyra; Kürt edebiyaında önemli bir şairdir. Nizamettin Ariç de onu ismiyle yaşatmak için bir dönem mahlas olarak kullanmıştır. Fakat halk tarafından pek talep görülmediği için tekrar kendi ismini kullanmıştır. ) adıyla albümler çıkartmaya başlar, Batı ve Doğu Avrupa'dan Amerika, Kanada ve Avustralya'ya kadar birçok ülkede sayısız konserler verir. Halen Almanyada yaşamaktadır.
Türkçe Albümleri:
Telli Sazım (1979), Ben Yetim (1980), Hazal Gelin ( Tut elimden düşmeyelim ) (1989)
Kürtçe Albümleri:
Berivan (1982), Çem (1982), Dilan (1983), Diyarbekir (1984), Çiyayen me (1985), Cudi (1986), Dayê (1987), Kurdistan 1988 (1989), Ahmedo Ronî (1991), Weneyên Xewnan (1993), Kurdish Ballads 1-2 (2002), Azadi (2011).
Türkçe Filmler:
Bir Günün Hikâyesi (Sabah) (1979), Kurban Olduğum (1980),
Kürtçe Filmler:
Kilamek ji bo Beko (15 uluslar arası ödül kazanır ) , (1991)Agirê Newroz (Kısa film) (2006)
Bestelediği Film Müzikleri:
Dilan (Erden Kıral - 1987), Komitas (Don Askarjan -1988), Düğün (Ismet Elçi - 1989), Kilamek ji bi Beko (Nizamettin Aric - 1991), Şero (Huner Selim - 1992), Der Junge, der nicht Sprechen wollte (Ben Sambogaard - 1995), An Gesicht der Wälder (Peter Lilienthal -1996), Hukukculuğumdan utanıyorum / Diyarbekir (Kahraman Yavuz) Agirê Newroz (Nizamettin Aric - 2006), Hoppet ( Peter Naess - 2008)
[alert title="Çalma listesinde yer alan albüm ve şarkılar:" icon="info-circle"]
1 Azadi /
2 Dil Ji Min Bir /
3 Ez Şahım Delala Min /
4 Gozel - Güzel /
5 Kilam Evda Ra Heval-Hogire /
6 Na! - Hayır! /
7 Qizka Govende /
8 Sere Sala, Sere Meha /
9 Zarotiya Me /
10 Çiyayed Mine /
11 Cudi /
12 Esmer
13 Ez Diherim /
14 Le Cemo Cemile /
15 Lo Berde /
16 Qele Boyni /
17 Yar Gijloke /
18 Çıçırıngo /
19 Dayê Dayê /
20 Dayê /
21 Dîlan /
22 Hasreta Mın /
23 Jîn Û Hebûn /
24 Dersim /
25 Dut Agaci /
26 KiLama Peshmerge /
27 Ahmedo Roni /
28 Ay Dil /
29 Daye /
30 Duzgun Bava /
31 Ere Gule /
32 Ezdicim Nav Baxce Gulan /
33 Havar Dile /
34 Hewalamin /
35 Jin u Hebun /
36 Lorke /
37 Malek le /
38 Ben Bu Dagin Agaciyam /
39 Degirmen Basinda Vurdular /
40 Derdim Çoktur /
41 Karanfilem Desteyem /
42 Karanlik Gecede /
43 Saha Dogru /
44 Su Diyari Gurbet Elde /
45 Yalvaririm Gel /
46 Eyşe jiyana jinak kurd /
47 Lo miro selahiddine eyup /
48 dersim vera sona kare /
49 seyrana melle musa /
50 zine /
51 aycik cane /
52 bemal dine /
53 ehmed xani /
54 hevi /
55 tu ji wekimin ger bibuna kurd /
56 Ağlarım Gülenim Yok /
57 Dertli Cemo /
58 En Güzel Dünya /
59 Esmerim /
60 Konma Bülbül /
61 Telli Sazım /
62 Vardım Baktım Demir Kapı /
63 Yemenim Turalıdır /
64 İndim Pınar Başına /
65 Da Welat Welat /
66 Kenê Li Ser Bîrê /
67 Zînê /
68 Desmala min /
69 Edle /
70 Ferxen kewa /
71 Malan barkir /
72 Mamir mamir /
73 Nare /
74 Nure /
75 Sere Qreye /
76 Sinem /
77 Yek mumik /
78 sare /
79 Dîlo /
80 Ev Çi Hal E /
81 Mihemedo /
82 Penaber İm /
83 Serê Kaniyê /
84 Zarokeke Şengalê /
85 Çiyayê Şengalê /
86 Êş /
87 Êşa Rojava
[/update]
[full-post]
Bahman Ghobadi’nin 2003 yılında İstanbul film festivalinde de gösterime giren ve filmi hiç bir kurumdan destek almadan sadece aile efradının desteğiyle çektiğini, oyunculardan hiçbirinin aslında “oyuncu” olmayışı; filmin en güzel yanlarından biri olan inandırıcılığın ve doğallığın da sebebi herhalde.
Irak-İran savaşı sırasında Saddam’ın Kuzey Irakta Kürtlere yaptığı saldırılar sırasında İran’da tanınmış yerel bir Kürt sanatçı olan Mirza’ya savaştan kaçan mülteciler tarafından 23 yıl önce onu terk edip kaçan eski eşi Hanareh tarafından bir mektup geldiği söylenir. Mülteciler Mirza’ya Hanareh’in onu yanına çağırdığını söyler. Mirza ve Oğulları Barat ile Audeh kamplara gidip Hanareh’i bulmaya karar verir. Oğlu Barat tuhaf gözlükler takmayı seven, römorklu bir motosikleti olan babası kadar olmasa da tanınmış bir sanatçıdır. Audeh ise 7 eşi 11 kız çocuğu olan ve bir türlü erkek evladı olmayan ve erkek evladı olmadıkça evleneceğini söyleyen garip bir adamdır.
Filmin hiç görünmeyen karakteri Hanareh kadınların şarkı söylemesi yasak olduğu için Mirza’dan kaçmak/ayrılmak zorunda kalıp Seyyid ile evlenir. Ghobadi Ortadoğu insanın kadına bakışından rahatsız olduğu için filmlerinde sık sık bu konuyu işlemektedir. Bu filmden sonra Half Moon/Yarım Ay filminde de yine İran’da kadınların şarkı söylemesinin yasak olduğunu sanatçı kadınların getto bir bölgede tecrit altında tutulmasını işlemiştir.
Irak Kürdistan’ında Saddam’ın yaptığı zulümler ve mültecilerin çektiği sıkıntılar birazda müzik dili ve halay kullanılarak anlatılmış. Filmde günümüz Kürtlerin köylerinin yakılıp yıkılması kimyasal silahlar kullanılması, kaçakçıların uçaklarla vurulması, erkeklerin zorla askere alınması gibi... Bir aşk hikayesi etrafında trajikomik hikayeler dönen filmin; bazı yerlerinde gülerken bazı yerlerinde ise gözyaşlarınızı tutamayabiliyorsunuz . Baba ile oğullarının sürekli tartışıp bağarışmaları karakterlerin sevecenliği, müziklerin güzelliği ve halaylar filmi doyumsuz hale getiriyor. Okulları köyleri bombalandığı için dağ başında ders gören öğrenciler ve öğretmenlerinin seferberliği ve ders sırasındaki diyalog da akıllarda kalan ayrı bir bölüm.
[full-post]
